Dişlerde ya da çenelerdeki düzensizlikler, kapanış ilişkilerindeki bozuklukların tedavisiyle uğranan bilim dalıdır.Ortodontik tedavi ile sadece diş düzeyinde değişiklikler yapılabileceği gibi, çocuğun çene gelişiminde de değişiklikler yapılabilmektedir.
Çocuklardaki ortodontik bozuklukların ebeveynler tarafından farkedilmemesi, bu sorunun gelecekte daha maliyetli ve ağır tedavilerle çözümünü zorunlu kılabilmektedir. Çocuğun ortodontik tedavi görmesi özgüvenini de artırır. Güzel bir gülümsemeye sahip olmak için hiçbir zaman geç değildir. Çocukluğunuzda ebeveynleriniz ortodontik tedavinizi yaptırmamış olabilir. Günümüzde yetişkin bireyler arasında ortodontik tedavi popülerlik kazanmaktadır.
Küçülen braket boyutları, şeffaf braketler ve lingual ortodonti (dişlerin iç kısmına yerleştirilen, ağız dışından görünmeyen braketler) gibi kozmetik seçenekler yetişkinlerin ortodontik tedavi görmesini kolaylaştırmıştır.
İlk aşamada hastaya hangi tip braket uygulanacağı seçilir. Eğer seçilen braket tipine hastanın diş yapısı uygunsa, hastadan model ve radyografi alınır. Radyografiler üzerinden hastanın tedavisi daha detaylı şekilde planlanır.
Hastada mevcut problemin şiddetine göre tedavi süresi 6 aydan 2.5 yıla kadar değişebilir. Bazı şiddetli vakalarda ortognatik cerrahi gerekebilir. Ortodontik braketler yapıştırılmadan yaklaşık 2 hafta önce ortodontik diş ayırıcılar (separatör lastikler) dişlerin arasına yerleştirilerek bantların girebileceği birer boşluk yaratılmaya çalışılır.
Braketlerin yapıştırılması aşamasında diş yüzeylerine özel bir yapıştırıcı madde sürülür. Sonrasında ışık cihazıyla sertleştirilir. Bu işlem her diş yaklaşık 1 dk sürer.Eğer istenirse separatör lastikler bu seans yerleştirilerek bir başka seansta bantlar takılabilir.
Braketlerin üzerinden bir tel geçirilir ve tel, elastik ya da metal ligatür ile sabitlenir. Elastik ligatürler çeşitli renklerde olabilmektedir, rengini hasta da seçebilir.
Modern ortodontide sıklıkla nikel-titanyum veya ısıya duyarlı teller kullanılır. Soğuk ortamda tel bükülüp şekillendirilebilirken, vücut sıcaklığına ulaştığında kendi orjinal şekline dönmeye çalışır. Bu şekilde dişler üzerine devamlı bir kuvvet uygular.
Birçok vakada dişlerin ağız içinde yerleşmesi için yeterli yer yoktur.
Bu gibi durumlarda ağızda yer açmak için 2 yöntem vardır ;
İlki diş çekimidir. İkincisi genişletici apareylerle (ör. palatal expander) çenenin genişletilmesidir. Bu aparey hem çocuklarda hem yetişkinlerde kullanılabilir. Yetişkinlerde kemiklerin kaynaşması tamamlandığı için, bu kemiklerin cerrahi olarak açılmadan genişletici apareyin çeneleri genişletmesi mümkün değildir. Genişletici aparey cerrahi yapılmadan da yetişkinlere uygulanabilir. Ancak bu durumda çene genişlemez, sadece dişlerin pozisyonları değiştirilir.
Her 3-6 haftalık dönemde bir kez braketler kontrol edilmeli, gerekirse uyumlandırılmalıdır.
Ortodontik tedavi tamamlandıktan sonra, "retainer" denen materyaller ile dişlerin geri dönmesi engellenebilir.
Braketler ile tedavi bitirildikten sonra, dişlerin geri dönme eğilimi her hastada ayrı şekilde değerlendirilerek retainer uygulamasına geçilebilir. Eğer hastadan istenen şekilde retainer kullanılmazda dişlerin pozisyonlarında değişiklikler olabilir. Bu amaçla rutin olarak "Hawley" apareyleri kullanılır. "Essix" retainer da kullanılabilir. "Bonded" retainer denen, dişlerin sadece iç yüzeyine yapıştırılan, dışardan gözükmeyen ince teller uygulanabilir. Hekim bazen retainer kullanılmasını gereksiz görebilir ya da retainer kullanımına ne zaman son verileceğini söyleyebilir.